Sztukateria zewnętrzna – czym się charakteryzuje w nowych inwestycjach budowlanych?

W świecie architektury i designu, każdy dom jest unikalnym dziełem sztuki, a tajemnica oryginalności często tkwi w drobnych, lecz znaczących detalach. Jednym z tych wyjątkowych elementów, którym nadaje się niepowtarzalny charakter, jest sztukateria. To sztuka zdobienia przestrzeni, która podkreśla piękno i elegancję, nadając budowlom niepowtarzalny wygląd. 

Przez wieki sztukateria pełniła rolę subtelnej ozdoby, nadając domom estetyczny wyraz, lecz również głęboki kontekst historyczny. Dziś, w erze nowoczesnych trendów, sztukateria wciąż odgrywa ważną rolę, łącząc tradycję z nowoczesnością. W niniejszym tekście odkryjemy fascynujący świat sztukaterii, zgłębiając jej historię, rodzaje i współczesne zastosowania, które sprawiają, że każdy dom staje się wyjątkowym dziełem sztuki. Zapraszamy do lektury!

Historia sztukaterii w budownictwie

Sztukateria, jako element architektoniczny, ma fascynującą historię ewolucji na przestrzeni wieków. Początkowo obecna w architekturze starożytnej, zyskała na popularności głównie w okresie renesansu i baroku. Jej złoty wiek przypadł na lata 1750-1830, kiedy to zdobiła zarówno zewnętrzne elewacje budynków, jak i wnętrza, dominując wśród nich wzory kwieciste.

Już od lat 1000-1500 sztukateria zdobiła budowle romańskie i gotyckie, szczególnie kościoły, kaplice oraz budynki państwowe. W tym okresie znacząco dominowały jednak motywy sakralne.

Niestety, w kolejnych epokach sztukateria niemal całkowicie zniknęła, początkowo z zewnętrznych elewacji, a w okresie modernizmu i postmodernizmu również z wnętrz budynków. Jednak obecnie możemy zauważyć powrót tego elementu zdobniczego, a jednocześnie mówić o małym „renesansie sztukaterii”. To fascynujące świadectwo historii sztuki i architektury, które zachwyca swoją rozmaitością form i funkcji na przestrzeni wieków.

Czym jest sztukateria zewnętrzna domu?

Sztukateria zewnętrzna to rodzaj dekoracji architektonicznej stosowanej na zewnątrz budynków w celu urozmaicenia ich wyglądu i nadania im estetycznego charakteru. Wykonuje się ją z różnych materiałów, takich jak gips, styropian czy poliuretan, a następnie montuje na elewacjach, gzymsach, oknach i innych częściach budowli.

Elementy sztukaterii zewnętrznej mogą przyjmować różne formy, w tym listwy, gzymsy, bonie, pilastry czy kolumny i wiele innych. Ich celem jest dodanie elegancji, wyrafinowania oraz unikalnego charakteru do architektury zewnętrznej budynku. Sztukateria często odwołuje się do tradycyjnych wzorów i stylów architektonicznych, choć we współczesnych czasach również wykorzystuje nowoczesne formy.

Z czego robiona jest sztukateria?

Sztukateria, będąca sztuką zdobienia architektury i wnętrz, może przybierać różne formy i kształty, w zależności od użytych materiałów. Istnieje wiele rodzajów surowców, z których można wytwarzać elementy dekoracyjne, dodające elegancji i stylu pomieszczeniom. Poniżej przedstawiamy kilka popularnych materiałów używanych do produkcji sztukaterii, wraz z krótką charakterystyką każdego z nich.

• Sztukateria ze styropianu –  charakteryzuje się przede wszystkim lekkością, co ułatwia pracę przy aplikacji sztukaterii na elewacji. Produkt ze styropianu jest trwały i odporny na wilgoć, dzięki czemu mamy możliwość umieszczenia go w różnych miejscach, w tym również tych narażonych na jej działanie. Jednak porównując sztukaterię styropianową z niektórymi innymi materiałami, np. sztukaterią poliuretanową, niektórzy uznają styropianowe wykończenie za mniej ekskluzywne.
• Sztukateria z pianki poliuretanowej – produkt jest twardy i odporny na wilgoć, co czyni go odpowiednim do zastosowań w miejscach, gdzie istnieje ryzyko jej wystąpienia. Dodatkowo, odporność na promienie UV sprawia, że materiał ten nie traci koloru ani nie ulega szybkiemu starzeniu pod wpływem intensywnego światła słonecznego.
• Sztukateria gipsowa – wykonana jest z ciężkiego, kruchego i wymagającego precyzyjnego montażu materiału. Do jej zamontowania potrzebny jest doświadczony fachowiec, który posiada doświadczenie w pracy z tym surowcem. Przy pracy ze sztukaterią gipsową może występować pylenie materiału, co może wymagać dodatkowego sprzątania po zakończeniu prac.
• Sztukateria z drewna – jej waga jest uzależniona od rodzaju drewna i zazwyczaj dość ciężka. Materiał ten ma zdolność wchłaniania wilgoci, co z czasem może prowadzić do powstawania odkształceń. Jest to jednak surowiec odporny na uderzenia, co sprawia, że jest trwałym elementem dekoracyjnym. Sztukateria drewniana podlega procesowi pracy i odkształcania się w wyniku zmian klimatycznych. W związku z tym, aby ją zastosować, konieczna jest specjalistyczna wiedza dotycząca właściwości konkretnego gatunku drewna

Sztukateria elewacyjna zewnętrzna – czym się aktualnie charakteryzuje?

W nowych inwestycjach budowlanych sztukateria elewacyjna stanowi coraz ważniejszy  element do kreowania estetyki oraz dodawania charakteru zarówno fasadom budynków, jak i ich otoczeniu. Współczesne trendy architektoniczne zwracają uwagę na subtelność i minimalizm, a sztukateria na elewacji doskonale wpisuje się w te kierunki.

W przypadku współczesnych domów, sztukateria elewacyjna często przybiera formy prostych geometrycznych kształtów, takich jak linie proste, kształty geometryczne czy abstrakcyjne wzory. W skład nowoczesnej sztukaterii wchodzą różnorodne elementy, takie jak stylowe gzymsy, bonie elewacyjne, kolumny, fasety, panele oraz pilastry. Ta wszechstronność pozwala na indywidualne dostosowanie detali dekoracyjnych do specyfiki każdego projektu, co jest istotne przy tworzeniu unikalnych i nowoczesnych przestrzeni.